Begroting 2022
Voorzitter, voor ons ligt ter behandeling de begroting voor 2022. Wederom, en ik val in herhaling, een uitgebreid boekwerk met veel herhalingen uit het verleden en te vaak een zoekplaatje. Laten we ons tot doel stellen dat dit in de volgende raadsperiode een stuk korter, eenvoudiger en overzichtelijker wordt.
De begroting zou een doorontwikkeling moeten zijn van de Strategische raadsagenda 2018-2022, het koersdocument, het coalitieakkoord en de perspectiefnota 2022. In dat opzicht is het een beetje zoeken om de weg te vinden. De slogans van de coalitie partijen waren nog zo ambitieus. “De mensen maken het verschil”, “met opgestroopte mouwen”, “Duurzaam doorontwikkelen”, gevolgd door “nu doorpakken”, en recent “actie actie actie”. Wij als fractie van Lokaal Dinkelland hebben de resultaten nog niet kunnen vinden, laat staan meten.
De begroting heeft een zogenaamd beleidsarm karakter gekregen, maar wijkt deze daarbij dan zo veel af van de voorgaande drie? Waar zitten de verschillen vragen wij ons af? Duidelijk is dat dit college het estafette stokje reeds met gestrekte arm voor zich uit houdt, in de hoop dat het goed wordt overgenomen.
De financiële positie in deze begroting wordt zelfs voor een klein deel bepaald door de gevolgen van de Corona pandemie. Hopelijk hebben we deze voor een deel achter ons en vallen we niet weer terug in een lockdown. Ironisch genoeg lijkt de Corona pandemie een positieve uitwerking te hebben op de financiën van onze gemeente, maar dat is geen reden tot juichen, want deze pandemie heeft bij sommigen een verdriet en geestelijke belasting opgeleverd die met financiële middelen niet zijn te compenseren. Laten we daarvan goed doordrongen zijn.
Het 2e programmajournaal en deze begroting zijn nagenoeg de eindafrekening van het zittende college. We krijgen natuurlijk nog de jaarrekening 2021 maar deze zal wellicht door het nieuwe college worden aangeboden. Dus voor een deel is dit het financiële eindrapport. Welk cijfer geven we dit?
Voorzitter, vroeger (zeg maar in de tijd van de opa van dhr. Smellink) stond er op een rapport een groepje cijfers voor: gedrag, netheid en vlijt. Niet doorslaggevend voor het overgaan, maar wel een belangrijke waarde bepaling. Ik neem de vrijheid om ook deze cijfers te geven.
Gedrag; dan kan ik het college niet meer geven dan een 6-. Men heeft nogal eens nagelaten, laat staan rekening gehouden met de standpunten van de oppositie, zoals onlangs voor het archeologische onderzoek bij boerderij Aveskamp. Verder zijn de meeste persoonlijke verhoudingen redelijk goed. Of dit een verdienste is van het college, de coalitie of oppositie, laat ik aan ieders eigen interpretatie over.
Netheid; we zagen de verantwoordelijk wethouder dit weekend nog een uiterste poging ondernemen om het blazoen op te vijzelen, maar voor veel inwoners is dit niet voldoende om de kwaliteit van het openbaar groen en de openbare ruimte als voldoende te kwalificeren. Daarnaast zijn de inwoners van Dinkelland allerminst netjes in het scheiden van het afval, en dat is het college mede aan te rekenen.
Vlijt; voorzitter dan beoordeel ik dit op basis van de gestelde ambities op het gebied van wonen, duurzaamheid, bedrijvigheid en de inclusieve samenleving. Met geen mogelijkheid kan ik hiervoor een voldoende geven.
Kortom, dit college komt met een rapport thuis dat stilletjes op de hoek van de tafel wordt neergelegd en niet met veel bombarie wordt aangeboden, het rapport in de ene en de spaarpot in de andere hand.
Duurzaam, daar zijn we nog maar weinig mee opgeschoten en nu hoor ik de wethouder al denken, ja maar jullie trappen op de rem voor het windbeleid. Nee we stellen voorwaarden en die moet u meenemen. We kunnen concluderen dat op het gebied van duurzaamheid nog een hele grote slag gemaakt moet worden en ook in Dinkelland slaagt het college er niet in om het laaghangende fruit op dit gebied te plukken, getuige het geringe aantal m2 aan zonnepanelen wat op de planning staat om geplaatst te worden en dan met name op grote daken. Dan te bedenken dat het fonds waar 1,4 milj. in zit niet is gebruikt. Waarom is dit? Wat gaat het college daar aan doen?
Door ontwikkelen: waarin, waarmee, waaraan? Het is mij de afgelopen jaren niet geheel duidelijk geworden en de processen mogen best een stuk sneller gaan. Qua duurzaamheid heb ik zojuist al wat genoemd, op het sociaal domein is na 3 jaar eindelijk de 1 loket functie van “Schakel” operationeel. Verder blijft het sociaal domein een moeilijke portefeuille om daar grip op te hebben of te krijgen. Dit is de wethouder niet geheel aan te rekenen, omdat het elders ook de nodige problemen geeft, maar er zijn elders ook goede voorbeelden die niet adequaat worden opgepakt.
Opmerkelijk is dat de wethouder ons al jaren voorhoudt dat zij zich hard maakt om het woonplaatsbeginsel binnen de jeugdzorg ingevoerd te krijgen. Dat zou voor Dinkelland een flinke financiële meevaller betekenen, als we de wethouder moesten geloven. Nu dit woonplaatsbeginsel per 1-1- 2022 wordt ingevoerd is dat nog maar de vraag, het kan zelfs negatief uitpakken voor Dinkelland. Waarom pakt het totaal anders uit dan de wethouder ons heeft voorgehouden? Gebrek aan kennis? Problemen vooruit schuiven?
Armoede, de wethouder blies 3,5 jaar geleden hoog van de toren, dat dit tot het verleden zou gaan behoren. Onlangs kregen we een overzicht van de armoede coördinator en de situatie is eerder slechter dan beter geworden(90 gezinnen). Voorzitter kan de wethouder aangeven waardoor dit komt en waarom hierop geen verbetering is bereikt en wat ze hieraan denkt te doen?
Daarnaast merkt de fractie van lokaal Dinkelland op dat binnen het sociaal domein een wildgroei is ontstaan aan projecten en projectleiders. We vragen ons af of de wethouder nog het overzicht heeft er veel dubbelfuncties zijn en daardoor zaken blijven hangen in de organisatie in plaats van in de uitvoering. Wij dringen naar op meer effectiviteit en efficiency.
Wonen en leven. In de meeste kernen zijn er uitbreidings locaties beschikbaar en de gewijzigde nota inbreidingslocaties (want immers inbreiding gaat voor uitbreiding) is sinds afgelopen winter ook van kracht. Maar hiermee lukt het het college niet om voldoende woningen te realiseren voor met name starters. Dus daar ligt nog een grote uitdaging om dit verder door te ontwikkelen. De fractie van lokaal Dinkelland heeft hiervoor geen motie ingediend, maar vraagt de wethouder of hij wil onderzoeken om samen met de woningbouw vereniging tot een concept te komen waarmee extra woningen worden gerealiseerd voor starters door bijvoorbeeld de grond in erfpacht uit te geven met inachtneming van de zelfbewoningsplicht. Deze vorm van ontwikkeling geeft de woningbouw vereniging wellicht meer investerings en project ontwikkelings mogelijkheden?
Dinkelland onderneemt. Ook hier valt nog veel door te ontwikkelen. De bedrijven ontwikkelen wel door, maar hebben in Dinkelland nagenoeg geen expansie mogelijkheden, op een klein stukje na in Weerselo en Ootmarsum. Gelukkig hebben we voor starters en kleine bedrijven het VAB beleid, maar dat mag er niet in resulteren dat onze hele gemeente transformeert naar her en der in het buitengebied bedrijven locaties groter dan bedoeld.
In Nederland is ruimte schaars en de wethouder heeft al meerdere keren aangegeven dat er regionaal afspraken zijn gemaakt welk soort bedrijven waar gevestigd moeten worden. De fractie van Lokaal Dinkelland wil de wethouder meegeven gezien de grote druk op de beperkt beschikbare grond of we ook in Twente grote blokkendozen moeten bouwen voor opslag en transport. Nederland is te klein om als opslagloods en transportcentrum van logistiek Europa te dienen. En het gaat ten koste van te veel kostbare natuur en agrarische grond.
Daarnaast was de ontwikkeling vaak gebaseerd op uitbreiding van werkgelegenheid. Thans en waarschijnlijk ook voor langere duur, verkeren we in een situatie dat er meer vacatures zijn dan werkzoekenden. Dit zou ook om een andere benadering in de regio moeten vragen, waarbij hoogwaardige werkgelegenheid en autonome groei de leidraad vormen waarlangs we bedrijventerreinen moeten ontwikkelen. Vacatures kunnen immers nu al moeilijk ingevuld worden en arbeidskrachten van elders kunnen we op dit moment geen woning aanbieden, laat staan voor de arbeidsmigranten. Voorzitter ik ben benieuwd hoe de wethouder hier tegenaan kijkt en of hij genegen is dit omdenken mee te nemen binnen het regionaal overleg?
Terug naar de financiële situatie. Het programmajournaal gaf een mooi voordelig saldo van 3.9 milj. Hoera. Maar dit werd voornamelijk veroorzaakt door het eenmalige Cogas dividend van 2.7 milj. en een hogere algemene uitkering van 1.1 milj. Vooral de incidentele dividend uitkering komt op termijn in de vorm van een aanzienlijk structurele lagere dividend uitkering terug. Dus hierover hoeven we de vlag niet uit te hangen. Blijft over dat de begroting voor 2022 keurig sluitend is en de totale beschikbare algemene incidentele middelen ruim aanwezig zijn. Op dat vlak een compliment aan het college. Maar er blijven zorgen voor de toekomst om de begroting op langere termijn structureel sluiten te krijgen met daarbij ook nog de kanttekening dat het eigen vermogen de laatste jaren behoorlijk is afgenomen, m.u.v. dit jaar.
Dat het college elk huishouden eenmalig € 25,= wil teruggeven is een sympathiek gebaar. De ruimte is er, maar opvallend is dat het dit jaar gebeurt. Als hiermee het college wil aangeven dat de lasten voor de huishoudens niet zijn gestegen, geeft men een verkeerde voorstelling van zaken. De lasten van de burgers zijn deze coalitie periode met ruim € 61,= gestegen. Gering, maar toch. De fractie van lokaal Dinkelland heeft hiervoor een ander voorstel en wil daarvoor een amendement indienen, waardoor de mogelijkheid ontstaat dat de burgers een groter voordeel hebben en het de gemeente ook een voordeel oplevert in de vorm van minder afgekeurde PMD vrachten. Met uw goedvinden lees ik nu het amendement voor.
