Voorzitter,
Met belangstelling hebben we de begroting 2019 van de gemeente Dinkelland doorgewerkt. Een boekwerk wat naar onze mening beknopter mag dan 215 pagina’s en graag de volgende keer voorzien van een inhoudsopgave. Tijdens het technisch vragenuur en in de commissie hebben we van het college en de ambtenaren de nodige antwoorden ontvangen, dank daarvoor. Maar om nu vanavond per fractie slechts 10 minuten spreektijd te krijgen om ons standpunt kenbaar te maken betekent bijna een monddood verordening.
De ambities van dit college, welke uit de begroting zouden mogen blijken kunnen we niet echt vinden. In de begroting van 2019 zien we weinig nieuw beleid en al helemaal geen duurzame doorontwikkeling. Nee, er wordt volop gereserveerd en er worden nogal wat ambtelijke uren gebudgetteerd voor aangekondigde onderzoeken en procesgeld. Wij als fractie van Lokaal Dinkelland staan voor uitvoering van ambities en niet om uitvoering op veel gebieden vooruit te schuiven door het zoveelste onderzoek in te stellen. Het is onderzoek op onderzoek op onderzoek, hoezo onderzoek, wat is het probleem? Daarnaast zien we dat dit college vooral achterover leunt op; samen 14, de samenwerking met de 4 NOT gemeenten en op TES en RES als het om duurzaamheid gaat.
Mutaties bestaand beleid:
Budgettair zal het juist zijn dat voor de verhuur van het pand aan de Ootmarsumsestraat in Ootmarsum een min post wordt opgenomen, maar ook hier ontbreekt elke ambitie. Wat gaat de gemeente met dit pand doen, wat is haar ambitie, wat is haar verwachting?
De vergoeding aan het openlucht museum wekte tijdens de commissie vergadering de nodige verwarring, of weet het college het hier zelf ook niet? Wethouder Blokhuis gaf in eerste termijn aan dat men deze post eventueel in één keer naar voren wil halen om niet jaarlijks te hoeven voorzien, een keuze van begroten was de strekking van zijn verhaal. In 2e termijn gaf weth. Duursma aan dat het college voldoende argumenten heeft om in hoger beroep te gaan! Zeer opmerkelijk, wie weet hier hoe het werkelijk zit? Kan het college hierover duidelijkheid verstrekken? En wie spreekt hier namens het college?
De kostenpost van €88k voor werkbudgetten is ook zo’n voorziening voor, ja zeg het maar. Hoe worden deze bewaakt en ontvangen wij hierover achteraf een verantwoording of heeft het college hiervoor wel concrete bestemmingen?
Daarnaast blijft voor ons de herschikking doorbelasting Noaberkracht en overhead een vraagteken. Tijdens het technisch vragenuur is hier een toelichting op gegeven, maar het blijft de vraag, waar het nadeel zit?
Sociaal Domein:
Voor elke gemeente is dit een grote zorg, zo ook voor de gemeente Dinkelland. Het college geeft aan dat voor de WMO hulpmiddelen wordt overgegaan van een koop- naar huurconstructie. Gezien het steeds complexere en gespecialiseerder worden van de hulpmiddelen lijkt ons dat een verstandige zet, ook al zal deze post in de toekomst stijgen.
Verder bespeuren we weinig ambitie binnen het sociaal domein. We werken veel met samen 14 en leunen dus op de andere 13.
Waarin onderscheiden wij ons?
Wat is specifiek voor Dinkelland?
Wat is onze ambitie?
Kortom, we zijn geen grote gemeente Twente, maar we zijn Dinkelland.
We blijven onderzoeken, er komt een onderzoek voor of naar mantelzorgers, terwijl het mantelzorg compliment jammerlijk is verdwenen. In totaal investeert het college 450k in onderzoek en het transformatieplan 2.0. Dit plan was ons toegezegd, maar hebben we nog niet gezien, hoe kunnen we dan instemmen met deze post van 450k? Duidelijk is ons geworden dat dit vooral procesgeld en niet direct de zorg ten goede komt. Wij zagen liever een deel daarvan, met prestatieafspraken, gaan naar bestaande organisaties gaan zoals SWTD.
Er zijn nogal wat bestuursvormen, ik noem er een paar; van OML en OZD naar Noaberhoes, gaan we hier van maatwerk naar algemene voorzieningen? En over welke doelgroep heeft u het hier?
In z’n algemeenheid rijzen de kosten voor het sociaal domein de pan uit, daarnaast vergrijst Dinkelland, wat naar verwachting extra kosten verhogend zal werken, hoe denk het college hier mee om te gaan?
Om er van uit te gaan dat op de post participatiewet-bijstand de komende jaren fors minder hoeft worden uitgekeerd is naar de mening van Lokaal Dinkelland wel erg optimistisch. Is hier de wens de vader van de gedachte, of komt dit budgettair goed uit, of heeft hier het college juist wel een ambitie? Wat is deze dan en hoe denkt men deze te realiseren?
De armoede coördinator stopt per 1 juni, wordt hier een vervolg aan gegeven en hoe? Wij maken ons zorgen om deze groep inwoners en ook over de groep daar net boven, de mensen die net overal buiten vallen. Wij missen hierover de visie van de wethouder. Preventie is een belangrijk middel om kosten in de toekomst te voorkomen. Gezond bewegen en betrokken blijven bij je omgeving en de samenleving is daarin zeer belangrijk. Onderdeel daarvan zou een ambitieuze sportnota moeten zijn. Deze is reeds veel eerder toegezegd, maar wanneer zouden we deze nu eindelijk mogen ontvangen?
De zorg voor en om elkaar wordt in Dinkelland door vele honderden vrijwilligers ingevuld. Zij zetten zich belangeloos in voor het welzijn van onze inwoners en haar bezoekers. Hun inzet werkt preventief en bevorderd de geestelijke en lichamelijk gezondheid van onze inwoners. Wij streven er allen naar dat iedereen kan en mag meedoen in Dinkelland, maar dat kan alleen met hulp van al deze vrijwilligers. Dat deze vrijwilligers daarnaast soms zorgen hebben om hun organisatie financieel draaiende te houden is eigenlijk een schrijnende zaak. Het zijn juist deze organisaties die maatschappelijk een belangrijke rol vervullen. Wij kunnen dit financiële probleem niet geheel oplossen, maar wel voor een klein deel verlichten. Wij willen hiervoor een motie indienen mede namens …. welke deze organisaties in elk geval verlicht van de OZB lasten. Daarbij ook nog in ogenschouw nemende dat deze organisatie een belangrijke preventieve taak uitvoeren of zijn geprivatiseerd en als beloning nog een jaarlijkse rekening krijgen nagestuurd. Voorzitter met uw goedvinden lees ik deze nu voor en tevens kan ik het niet nalaten dat het CDA in Dinkelland nog niet zo vrijgevig is, maar we landelijk van het CDA de volle steun krijgen.
Incidenteel beschikbare middelen / heroverweging reserves.
Allereerst hebben we het hier dan over proces en projectgelden. Vorig jaar heeft de fractie van Lokaal Dinkelland niet ingestemd met de begroting omdat er 1,6 milj. werd gereserveerd voor duurzaamheid, zonder dat hier een concreet plan aan ten grondslag. Achteraf blijkt dit terecht te zijn en hebben we het gelijk aan onze zijdegekregen, omdat er sindsdien niets is gebeurd met deze reservering. In de begroting voor 2019 wordt hier een miljoen aan toegevoegd, waarvan een 3 ton wordt bestemd en de rest gereserveerd. Onze kritiek blijft nagenoeg hetzelfde, want het collegeheeft nog steeds geen duurzaamheidsplan gepresenteerd. Er ligt op dit gebied op korte termijn een grote uitdaging te wachten, wat een extra reservering kan rechtvaardigen, maar er had al lang een plan moeten liggen. Nu wordt er een potje gevormd zonder concreet plan, waar opmerkelijk genoeg de VVD ook geen voorstander van is.
Opmerkelijk is dat we op pag. 57 en 59 lezen dat de inwoners gebruik kunnen maken van een regeling, wij vragen ons dan toch af welke regeling hier wordt bedoeld? De wethouder hebben we in de commissievergadering horen zeggen dat we voor dit dossier nog maar in het eerste jaar zitten, volgens ons moet het eerste jaar nog beginnen en zit het college hier nog in het voorbereidend jaar. Waarom zo afwachtend? De motie van de VVD hierover willen we wel mede ondertekenen, maar lijkt ons voor een deel overbodig, omdat nou juist hiervoor het college wel geld heeft bestemd. Opvallend dat de college partij de VVD hiervoor een motie indient om het college, dus ook haar college, opdracht geeft het beleid dat ze in deze begroting aangeven te doen, ook daadwerkelijk uitvoert!! Heeft de VVD hierover twijfels? Wat moeten wij dan met alle zaken die ze nog niet noemen en ook uitgevoerd moeten worden? Daarnaast is er het landelijke dakrevolutie fonds en zelfs dhr. Wientjes zet zich hiervoor in.
Op pag 28-29 van de begroting stelt het college voor, om de reserves WMO geheel te herbestemmen. De PvdA en VVD dienen hiervoor een motie in om “potjes” vorming tegen te gaan. Echter om een potje te vormen voor structurele begrotingsruimte, daar zijn wij als fractie van Lokaal Dinkelland ook op tegen. Het college zal daarom eerst met een plan moeten komen, dus zijn wij niet akkoord met het creëren van structurele begrotingsruimte en wijzen we dit voorstel af. De andere twee posten zijn op basis van consistent begrotingsbeleid helaas wel juist. Er is immers wel degelijk een reden om vanwege de inschattingen van de risico’s reserves aan te leggen (lees: het weerstandsvermogen te verhogen). Voor inflatiecorrectie grote projecten blijft dit altijd een vraag, mede omdat juist de overheid een aanjagende functie heeft met contraconjuncturele investeringen en terughoudend moet investeren in hoogconjunctuur, waarom dan toch hiervoor de 2 milj gereserveerd.
Zorgen maken wij ons ook om de klimaatadaptatie. Er komt een dotatie voor het riool. Het nieuwe GRP komt eraan, maar wanneer ? Ook vragen wij ons af hoe het staat met de status van alle kunstwerken (bruggen/duikers) in de gemeente, hier wordt alleen aan calamiteitenonderhoud gedaan. En dan natuurlijk de nieuweontwikkelingen t.a.v. Stikstof, ons coulissenlandschap. De fractei van GrL heeft hierover al het eea gezegd.
Wonen en leefbaarheid
Onlang hebben we de woonvisie 2018 in de raad behandeld. Als fractie van Lokaal Dinkelland hebben we ook toen aangegeven dat het college werk moet maken van bouwen naar behoefte en de mogelijkheden moet creëren dat dit gerealiseerd kan worden. Kortom moet faciliteren.
Als we kijken naar de beschikbare bouwkavels, dan heeft de gemeente nog 166 kavels tot 2024 beschikbaar. Dit is op een beschikbaar woningcontingent van ruim 600 woningen onvoldoende. Wij als fractie van Lokaal Dinkelland weten dat het antwoord van het college zal zijn dat men inzet op inbreidings locaties. Echter zullen het aantal inbreidings locaties de komende jaren onvoldoende beschikbaar komen om het restant van 400 bouwkavels in te vullen. Begrijpelijk en terecht zet het college mede in op inbreidingslocaties, maar deze zijn veelal in bezit van projectontwikkelaars waarop de gemeente weinig invloed heeft (zoals het grote braakliggende terrein aan de Eurowerf). Tevens geeft de huidige nota inbreidingslocaties onvoldoende of geen mogelijkheden om te bouwen. Hoe is dit te rijmen en bent u bereid deze op korte termijn te wijzigen? Resultante van dit alles is dat uiteindelijk te weinig wordt gebouwd in Dinkelland en de gemeente door tekort schietend beleid haar eigen krimp realiseert. Wat is de visie van het college hierover?
Daarnaast zal nog duidelijker moeten worden ingezet op bouwen naar behoefte. Het college spreekt hier veel over, maar uitvoering hooo maar. De gemeente zou hier meer de regie moeten voeren, zoals bij het Hoikinck in Weerselo wat de fractie van Lokaal Dinkelland een goed voorbeeld vindt en het college complimenteert met de gevolgde handelswijze en procedure (de gemeente de regie, de markt het werk). De fractie van Lokaal Dinkelland zal binnenkort met een motie komen over inbreidingslocaties en bouwen voor jongeren en ouderen in een betaalbaar segment.Wij dienen deze vandaag niet in, om in een tsunami van moties en amendementen niet ten onder te gaan.
Naast de inbreidingslocaties die er wellicht zijn in de grotere kernen, bezitten de kleinere kernen deze verhoudingsgewijs minder. Hier speelt echter de leefbaarheid op korte en middellange termijn nu al een rol, laat staan op langere termijn. Onlangs heeft de voorzitter van de dorpsraad Tilligte dit hier in de commissie duidelijk gemaakt. De kleinere kernen zijn alleen geholpen met meer bouwlocaties op korte termijn en locaties naar behoefte. Dit is één van de belangrijkste maatregelen om de leefbaarheid daar te handhaven, en met het losgelaten wooncontingent per kern zijn hier ook de mogelijkheden voor. Is het college bereid om versneld uitbreidingslocaties in de kleinere kernen te ontwikkelen?
Bijkomend voordeel is dat de inkomsten van het grondbedrijf op termijn drastisch teruglopen. Dit kan hier gedeeltelijk mee worden gecompenseerd, dus het mes snijdt ook nog eens aan 2 kanten.
En tot slot het daadwerkelijk handen en voeten durven geven aan burgerparticipatie vertaald in Mijn Dinkelland 2030. Er wordt wel info opgehaald, maar wat wordt er nou daadwerkelijk mee gedaan ? Kijk hoe moeizaam het gaat bij boerderij Aveskamp en nu weer in Ootmarsum op het terrein van de voormalige gemeentewerk, waar de inwoners blijkbaar iets anders willen dan het college. Hoe gaan deze processen verder?
